Mọi doanh nghiệp có cần phải có kế toán trưởng không? Doanh nghiệp nào không cần kế toán trưởng? Tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây:
1. Quy định về loại hình doanh nghiệp không cần kế toán trưởng
Về việc tổ chức bộ máy kế toán đã có quy định cụ thể việc doanh nghiệp bắt buộc phải có kế toán trưởng tại điều 20 nghị định 174/2016/NĐ-CP như sau:
“Điều 20. Kế toán trưởng, phụ trách kế toán:
- Đơn vị kế toán phải bố trí kế toán trưởng trừ các đơn vị quy định tại khoản 2 Điều này. Trường hợp đơn vị chưa bổ nhiệm được ngay kế toán trưởng thì bố trí người phụ trách kế toán hoặc thuê dịch vụ làm kế toán trưởng theo quy định. Thời gian bố trí người phụ trách kế toán tối đa là 12 tháng, sau thời gian này đơn vị kế toán phải bố trí người làm kế toán trưởng.
- Phụ trách kế toán:
a) Các đơn vị kế toán trong lĩnh vực nhà nước bao gồm: Đơn vị kế toán chỉ có một người làm kế toán hoặc một người làm kế toán kiêm nhiệm; đơn vị kế toán ngân sách và tài chính xã, phường, thị trấn thì không thực hiện bổ nhiệm kế toán trưởng mà chỉ bổ nhiệm phụ trách kế toán.
b) Các doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được bố trí phụ trách kế toán mà không bắt buộc phải bố trí kế toán trưởng.
Thời hạn bổ nhiệm kế toán trưởng của các đơn vị kế toán trong lĩnh vực kế toán nhà nước, thời hạn bổ nhiệm phụ trách kế toán của các đơn vị quy định tại điểm a khoản 2 Điều này là 5 năm sau đó phải thực hiện các quy trình về bổ nhiệm lại kế toán trưởng, phụ trách kế toán.
Khi thay đổi kế toán trưởng, phụ trách kế toán, người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán hoặc người quản lý, điều hành đơn vị kế toán phải tổ chức bàn giao công việc và tài liệu kế toán giữa kế toán trưởng, phụ trách kế toán cũ và kế toán trưởng, phụ trách kế toán mới, đồng thời thông báo cho các bộ phận có liên quan trong đơn vị và cho các cơ quan nơi đơn vị mở tài khoản giao dịch biết họ tên và mẫu chữ ký của kế toán trưởng, phụ trách kế toán mới. Kế toán trưởng, phụ trách kế toán mới chịu trách nhiệm về công việc kế toán của mình kể từ ngày nhận bàn giao công việc. Kế toán trưởng, phụ trách kế toán cũ vẫn phải chịu trách nhiệm về công việc kế toán trong thời gian mình phụ trách.
Bộ Nội vụ hướng dẫn phụ cấp trách nhiệm công việc, thẩm quyền, thủ tục bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm, thay thế kế toán trưởng và phụ trách kế toán của các đơn vị kế toán trong lĩnh vực kế toán nhà nước.”
=> Như vậy dựa vào quy định trên thì:
- Mọi doanh nghiệp đều phải bố trí vị trí kế toán trưởng. Nếu không bố trí được ngay thì phải bố trí phụ trách kế toán hoặc thuê dịch vụ kế toán trưởng bên ngoài. Nhưng bắt buộc sau 1 năm phải bố trí người làm kế toán trưởng.
- Các doanh nghiệp siêu nhỏ được quyền bố trí người phụ trách kế toán mà không cần thiết phải bố trí kế toán trưởng.
- Các đơn vị kế toán nhà nước có 1 người làm kế toán hoặc kiêm nhiệm, hoặc đơn vị kế toán ngân sách và thị trấn, phường xã thì ko cần bố trí kế toán trưởng.
=> Tổng kết: Các doanh nghiệp siêu nhỏ và một vài đơn vị kế toán nhà nước (theo điều 20 nghị định 174/2016/NĐ-CP) sẽ không cần bắt buộc phải có kế toán trưởng. Còn lại, tất cả các doanh nghiệp đều cần phải bố trí kế toán trưởng. Nếu chưa bố trí ngay được thì cần phải bố trí người phụ trách kế toán, thuê dịch vụ kế toán trưởng và sau 1 năm bắt buộc phải bố trí kế toán trưởng.
2. Công ty không có kế toán trưởng có bị phạt không?
Theo nghị định 174/2016/NĐ-CP thì mọi doanh nghiệp đều cần phải bố trí kế toán trưởng. Do đó, hành vi không bố trí kế toán trưởng là vi phạm và bị xử phạt hành chính với mức phạt lên tới 40.000.000 VNĐ.
Quy định về mức phạt chi tiết như sau:
Theo điểm a khoản 2 điều 17 nghị định 41/2018/NĐ-CP quy định xử phạt về vi phạm về tổ chức bộ máy kế toán:
“Xử phạt hành vi vi phạm quy định về tổ chức bộ máy kế toán, bố trí người làm kế toán hoặc thuê làm kế toán
….
- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
- a) Không tổ chức bộ máy kế toán của đơn vị kế toán; không bố trí người làm kế toán, làm kế toán trưởng hoặc không thuê tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ kế toán làm kế toán, làm kế toán trưởng theo quy định;
…”.
Luật này được hướng dẫn và sửa đổi theo khoản 2 điều 5 nghị định 102/2021/NĐ-CP quy định các mức phạt trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán độc lập với tổ chức gấp 2 lần mức phạt tiền với cá nhân.
3. Các câu hỏi liên quan:
Câu 1: Doanh nghiệp tư nhân có cần kế toán không?
Doanh nghiệp tư nhân cũng là đơn vị kế toán nên bắt buộc phải bố trí kế toán cho doanh nghiệp theo khoản 1 điều 49 luật kế toán 2015.
Chủ doanh nghiệp tư nhân nếu không thuộc trường hợp bị cấm làm kế toán thì có thể đảm nhiệm vị trí kế toán trong doanh nghiệp. Và có thể đảm nhiệm vị trí kế toán trưởng nếu đủ điều kiện làm kế toán trưởng và công ty có vốn điều lệ dưới 10 tỷ.
Câu 2: Doanh nghiệp chỉ có 1 kế toán thì có được bổ nhiệm làm kế toán trưởng không?
Doanh nghiệp, đơn vị chỉ có 1 kế toán thì không được bổ nhiệm làm kế toán trưởng mà chỉ được bổ nhiệm làm người phụ trách kế toán.
Câu 3: Công ty TNHH 1 thành viên, công ty TNHH 2 thành viên có cần kế toán trưởng không?
Công ty TNHH 1 thành viên, công ty TNHH 2 thành viên đều là đơn vị kế toán nên cần phải bố trí kế toán trưởng theo quy định. Trừ khi là doanh nghiệp siêu nhỏ thì không cần thiết phải bố trí kế toán trưởng mà chỉ cần người phụ trách kế toán. Nếu công ty TNHH không thể bố trí kế toán trưởng ngay thì có thể bố trí người phụ trách kế toán hoặc thuê dịch vụ bên ngoài nhưng sau 12 tháng thì phải bố trí người làm kế toán trưởng.