Kế toán trưởng và trưởng phòng kế toán là hai chức danh khác nhau trong doanh nghiệp. Vậy kế toán trưởng có được bổ nhiệm trưởng phòng kế toán hay không? Ngược lại thì sao? Doanh nghiệp vừa có kế toán trưởng vừa có trưởng phòng kế toán được không? Tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây:
1. Kế toán trưởng có được bổ nhiệm trưởng phòng kế toán không?
Câu trả lời: Trong các văn bản pháp luật quy định hướng dẫn tổ chức bộ máy kế toán (luật kế toán 2015 số 88/2015/QH13 và nghị định 174/2016/NĐ-CP) không có quy định cấm việc kế toán trưởng được bổ nhiệm vị trí trưởng phòng kế toán. Do đó, kế toán trưởng hoàn toàn có thể được bổ nhiệm làm trưởng phòng kế toán và ngược lại.
Giải thích chi tiết:
Theo điều 51 luật kế toán số 88/2015/QH13 quy định về kế toán trưởng như sau:
“1. Kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy kế toán của đơn vị có nhiệm vụ tổ chức thực hiện công tác kế toán trong đơn vị kế toán.
2. Kế toán trưởng của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp sử dụng ngân sách nhà nước và doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ ngoài nhiệm vụ quy định tại khoản 1 Điều này còn có nhiệm vụ giúp người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán giám sát tài chính tại đơn vị kế toán.
3. Kế toán trưởng chịu sự lãnh đạo của người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán; trường hợp có đơn vị kế toán cấp trên thì đồng thời chịu sự chỉ đạo và kiểm tra của kế toán trưởng của đơn vị kế toán cấp trên về chuyên môn, nghiệp vụ.
4. Trường hợp đơn vị kế toán cử người phụ trách kế toán thay kế toán trưởng thì người phụ trách kế toán phải có các tiêu chuẩn, điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 54 của Luật này và phải thực hiện trách nhiệm và quyền quy định cho kế toán trưởng quy định tại Điều 55 của Luật này.”
=> Như vậy, kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy kế toán tài chính của doanh nghiệp. Trong khi đó, trưởng phòng kế toán là người quản lý và đứng đầu phòng kế toán.
Trong luật kế toán 2015 cũng quy định chi tiết về quyền và nghĩa vụ của kế toán trưởng, các trường hợp không được làm kế toán trưởng. Trong các quy định đó không có quy định nào cấm trưởng phòng kế toán thì không được làm kế toán trưởng.
Do đó, kế toán trưởng hoàn toàn có thể làm trưởng phòng kế toán. Ngược lại nếu trưởng phòng kế toán đáp ứng đủ các điều kiện để làm kế toán trưởng thì cũng có thể kiêm nhiệm vị trí này. Trong doanh nghiệp, thông thường kế toán trưởng sẽ đảm nhiệm luôn vai trò của trưởng phòng kế toán để quản lý bộ phận kế toán trong công ty.
2. Doanh nghiệp vừa có kế toán trưởng vừa có trưởng phòng kế toán được không?
Trả lời: Doanh nghiệp hoàn toàn có thể vừa có kế toán trưởng và vừa có trưởng phòng kế toán. Vì hiện nay không có quy định pháp luật hiện hành về chức danh trưởng phòng kế toán, nên cũng không có quy định về bổ nhiệm trưởng phòng kế toán.
Giải thích chi tiết:
Theo luật kế toán số 88/2015/QH13 và nghị định 174/2016/NĐ-CP thì kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy kế toán của đơn vị kế toán. Trong đó có quy định chi tiết từ điều kiện trở thành kế toán trưởng, trách nhiệm và quyền, việc thuê kế toán trưởng, quyền bổ nhiệm, bố trí lại, thay thế kế toán trưởng. Và luật cũng quy định rõ doanh nghiệp phải bố trí kế toán trưởng trừ doanh nghiệp siêu nhỏ và các đơn vị kế toán nhà nước (theo quy định) có thể bố trí người phụ trách kế toán.
=> Như vậy, chức danh kế toán trưởng là bắt buộc phải bố trí với các đơn vị kinh tế (trừ một số trường hợp theo quy định).
Về vị trí trưởng phòng kế toán, hiện tại chưa có văn bản nào quy định về chức danh, bổ nhiệm, quyền và trách nhiệm. Do đó, không có quy định nào chỉ ra rằng trưởng phòng kế toán là người đứng đầu bộ máy kế toán. Do đó, vị trí trưởng phòng kế toán trưởng không bị xung đột với chức kế toán trưởng.
=> Chính vì vậy, doanh nghiệp hoàn toàn có thể bố trí kế toán trưởng và trưởng phòng kế toán. Trong trường hợp này, kế toán trưởng sẽ là người đứng đầu bộ máy kế toán. Trưởng phòng kế toán có thể được bố trí để hỗ trợ quản lý nhân sự bộ phận kế toán cho kế toán trưởng.
3. Giải đáp một số thắc mắc
Câu hỏi 1: Trưởng phòng kế toán và kế toán trưởng ai cao hơn?
Trả lời: Kế toán trưởng được quy định là người đứng đầu bộ máy kế toán của đơn vị kế toán. Do đó, kế toán trưởng sẽ cao hơn trưởng phòng kế toán. Trưởng phòng kế toán có trách nhiệm chính về quản lý nhân sự và chỉ đạo bộ phận kế toán.
Câu hỏi 2: Kế toán trưởng là chức danh hay chức vụ?
Trả lời: Kế toán trưởng là một trách danh và được quy định chi tiết trong các văn bản pháp luật như: luật kế toán số 88/2015/QH13 và nghị định 174/2016/NĐ-CP.
Câu hỏi 3: Kế toán trưởng do ai bổ nhiệm?
Trả lời: Đối với đơn vị kế toán doanh nghiệp, vị trí kế toán trưởng thường do chủ sở hữu hoặc đại diện pháp luật doanh nghiệp bổ nhiệm. Đối với đơn vị kế toán nhà nước, người có thẩm quyền bổ nhiệm vị trí kế toán trưởng được quy định và hướng dẫn chi tiết tại thông tư 04/2018/TT-BNV.
Câu hỏi 4: Kế toán trưởng chịu sự lãnh đạo của ai?
Trả lời: Kế toán trưởng chịu sự lãnh đạo, quản lý của đại diện pháp luật của doanh nghiệp (thường là giám đốc hoặc tổng giám đốc).
Tham khảo thêm các bài viết liên quan về kế toán trưởng: