Chính thức bỏ thuế khoán từ 01/01/2026, hộ kinh doanh cần làm gì?

Thuế khoán – một hình thức quen thuộc với hàng triệu hộ kinh doanh nhỏ lẻ – sắp bước vào hồi kết sau nhiều năm tồn tại. Từ ngày 01/01/2026, chính sách thuế sẽ chính thức thay đổi khi phương pháp khoán bị bãi bỏ, kéo theo hàng loạt hệ lụy về nghĩa vụ kê khai, kế toán và quản lý thuế mà các hộ kinh doanh không thể xem nhẹ. Bài viết sau đây sẽ tổng hợp và cung cấp những thông tin, quy định về việc bỏ thuế khoán nhằm giúp hộ kinh doanh xác định được những điều cần chuẩn bị để không bị “lỡ nhịp” trước thay đổi mang tính toàn diện này.

1. Thuế khoán là gì?

Theo quy định tại khoản 7 và khoản 9 Điều 3 Thông tư 40/2021/TT-BTC, phương pháp khoán được hiểu là hình thức tính thuế dựa trên tỷ lệ doanh thu do cơ quan thuế ấn định, nhằm xác định mức thuế phải nộp theo quy định tại Điều 51 Luật Quản lý thuế. Trong đó:

• Phương pháp khoán là cách xác định số thuế phải nộp bằng cách áp dụng tỷ lệ ấn định trên mức doanh thu ước tính.
• Mức thuế khoán là tổng số tiền thuế và các khoản nghĩa vụ tài chính khác (nếu có) mà hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh phải nộp khi áp dụng phương pháp này. Số tiền này do cơ quan thuế xác định căn cứ vào dữ liệu quản lý thuế, hồ sơ tự kê khai và ý kiến từ Hội đồng tư vấn thuế cấp xã.

Như vậy, thuế khoán là một hình thức thuế được cơ quan thuế xác định theo mức cố định, áp dụng cho một số hộ và cá nhân kinh doanh không thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ. Cơ sở xác định thuế khoán không dựa trên doanh thu hay lợi nhuận thực tế mà dựa vào hồ sơ khai ban đầu, ý kiến của địa phương và dữ liệu hiện có của cơ quan thuế. Đây là phương án đơn giản, phù hợp với những trường hợp có quy mô nhỏ, mức doanh thu không lớn và khó xác định chính xác tình hình tài chính.

>> ĐỌC THÊM: HKD doanh thu dưới 1 tỷ đồng được nộp thuế khoán đến hết năm 2025
>> ĐỌC THÊM: Những điểm khác biệt giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp

2. Căn cứ xác định thuế khoán đối với hộ kinh doanh hiện nay ra sao?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 13 Thông tư 40/2021/TT-BTC, việc xác định mức thuế khoán áp dụng cho hộ kinh doanh được thực hiện dựa trên sự tổng hợp từ nhiều nguồn thông tin, cụ thể gồm:

• Tờ khai thuế do hộ kinh doanh tự lập, trong đó nêu rõ doanh thu dự kiến và mức thuế khoán ước tính cho năm tính thuế
• Dữ liệu quản lý của cơ quan thuế, bao gồm thông tin lưu trữ về ngành nghề, quy mô, địa bàn hoạt động và các yếu tố liên quan
• Ý kiến từ Hội đồng tư vấn thuế cấp xã, phường, thị trấn, nhằm đảm bảo tính khách quan, phù hợp với tình hình thực tế địa phương
• Phản hồi thu thập được thông qua quá trình công khai thông tin, bao gồm ý kiến từ các tổ chức như Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Mặt trận Tổ quốc cấp cơ sở, hộ khoán và cộng đồng dân cư.

Quy trình công khai thông tin được thực hiện 2 lần trong năm:

• Công khai lần 1 nhằm lấy ý kiến đóng góp đối với mức doanh thu và thuế khoán dự kiến
• Công khai lần 2 để tiếp tục lấy ý kiến, phản hồi về mức thuế khoán chính thức sẽ áp dụng.

Thông tin công khai được gửi tới nhiều đối tượng liên quan và được đăng tải công khai bằng các hình thức như: Niêm yết tại trụ sở địa phương, gửi trực tiếp đến hộ kinh doanh và các tổ chức liên quan, đồng thời công bố trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế.

Cách tiếp cận này nhằm đảm bảo tính minh bạch, khách quan và đồng thuận trước khi ấn định mức thuế khoán, đồng thời giúp hộ kinh doanh có cơ hội phản hồi và điều chỉnh nếu cần thiết trước khi nghĩa vụ thuế được xác lập chính thức.

3. Quốc hội chính thức bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ ngày 1/1/2026

Ngày 17/5/2025, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 198/2025/QH15 về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân. Theo đó, thuế khoán đối với hộ kinh doanh sẽ chính thức bị xóa bỏ kể từ ngày 01/01/2026.

– Ngày 04/5/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW, trong đó nêu rõ:

• Rà soát, hoàn thiện khung pháp lý về kinh doanh cá thể
• Xóa bỏ hình thức thuế khoán chậm nhất trong năm 2026
• Khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp
• Cung cấp phần mềm kế toán miễn phí, hỗ trợ tư vấn pháp lý, đào tạo kế toán – thuế – quản trị
• Thúc đẩy tiếp cận tài chính cho hộ kinh doanh và các nhóm yếu thế.

– Điều chỉnh thời điểm áp dụng: Tại báo cáo giải trình trước khi thông qua nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết đã điều chỉnh thời điểm bỏ thuế khoán từ ngày 01/7/2026 lên ngày 01/01/2026 để phù hợp với định hướng chính sách và tạo thuận lợi trong triển khai đồng bộ.

Tóm lại, kể từ ngày 01/01/2026, hình thức thuế khoán sẽ không còn áp dụng đối với hộ kinh doanh. Các hộ sẽ chuyển sang phương pháp quản lý thuế mới, yêu cầu minh bạch hơn về doanh thu, chi phí và sổ sách kế toán. Đây là bước chuyển quan trọng trong lộ trình hiện đại hóa quản lý thuế, khuyến khích kinh doanh bền vững và tiệm cận mô hình doanh nghiệp.

4. Hộ kinh doanh cần làm gì?

Với việc chính thức chấm dứt thuế khoán từ ngày 01/01/2026, hộ kinh doanh cần chủ động chuẩn bị để thích ứng với phương pháp quản lý thuế và kế toán mới. Cụ thể:

– Xem xét khả năng chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp

• Hộ kinh doanh nên cân nhắc chuyển đổi sang doanh nghiệp (thường là công ty TNHH một thành viên hoặc hai thành viên) để phù hợp với xu hướng quản lý minh bạch và được hưởng các chính sách hỗ trợ cụ thể.
• Các lợi ích khi chuyển đổi bao gồm: tiếp cận vốn tốt hơn, mở rộng quy mô, sử dụng hóa đơn điện tử, được đào tạo và tư vấn miễn phí về pháp lý – kế toán.

– Làm quen với chế độ kế toán và khai thuế theo phương pháp mới

• Khi thuế khoán bị bãi bỏ, hộ kinh doanh sẽ phải thực hiện chế độ kế toán đơn giản, ghi chép doanh thu – chi phí đầy đủ.
• Đồng thời, phải kê khai và nộp thuế theo từng lần phát sinh hoặc theo quý, tùy quy mô và ngành nghề.
• Cần trang bị phần mềm kế toán phù hợp, có thể là phần mềm miễn phí do cơ quan thuế hoặc các nền tảng cung cấp.

– Chủ động tìm hiểu và cập nhật chính sách thuế mới

• Nên thường xuyên theo dõi thông tin từ cơ quan thuế, hội đồng tư vấn thuế xã/phường hoặc đơn vị cung cấp dịch vụ kế toán.
• Có thể tham gia các lớp tập huấn, hội thảo chuyên đề do Chi cục Thuế hoặc các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp tổ chức.

– Xác định rõ hướng phát triển hoạt động kinh doanh

• Nếu hoạt động kinh doanh nhỏ, ít phát sinh chi phí hoặc không có nhu cầu mở rộng, hộ kinh doanh có thể duy trì mô hình cũ nhưng vẫn cần tuân thủ đầy đủ các yêu cầu về ghi chép, hóa đơn, chứng từ.
• Nếu dự kiến mở rộng hoặc cần hợp tác với đối tác lớn, việc chuyển đổi lên doanh nghiệp sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn trong dài hạn.

Trong hành trình kinh doanh, việc kiểm soát tài chính – kế toán đóng vai trò như “bộ lọc” giúp doanh nghiệp và hộ kinh doanh phát hiện sớm các rủi ro, đồng thời đưa ra quyết định đúng lúc. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ thời gian hoặc chuyên môn để tự quản lý tốt phần việc này, nhất là khi thị trường dịch vụ kế toán vẫn còn khá phân mảnh và thiếu minh bạch.

Nhằm giải quyết vấn đề đó, MISA ASP đã được phát triển như một nền tảng trung gian đáng tin cậy, giúp kết nối nhanh chóng giữa người có nhu cầu và các đơn vị cung cấp dịch vụ kế toán đã được chọn lọc kỹ càng. Việc lựa chọn đối tác trên nền tảng không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn đảm bảo yếu tố chuyên môn, minh bạch và phù hợp với ngân sách thực tế của từng mô hình kinh doanh.

Thông qua MISA ASP, hộ kinh doanh và doanh nghiệp hoàn toàn có thể chủ động tìm được đối tác đồng hành phù hợp, sẵn sàng hỗ trợ lâu dài trong quá trình phát triển. Nếu anh/chị đang cần tư vấn cụ thể, có thể để lại thông tin tại biểu mẫu bên dưới để được hỗ trợ nhanh chóng và miễn phí:

Tạm kết: 

Không còn vùng an toàn mang tên “thuế khoán”, mỗi hộ kinh doanh cần chủ động chuyển mình để thích ứng với môi trường thuế mới – khi mà việc ghi chép sổ sách, lưu giữ hóa đơn và thực hiện kê khai trở thành yêu cầu bắt buộc. Hy vọng những thông tin liên quan đến vấn đề bỏ thuế khoán mà chúng tôi vừa cung cấp qua bài viết sẽ đem lại nhiều giá trị hữu ích cho bạn đọc.