0 lượt xem
Bắt đầu một doanh nghiệp là một bước đi lớn, đầy hứa hẹn nhưng cũng không thiếu thử thách. Rất nhiều người đã phải đối mặt với khó khăn và thất bại không phải vì thiếu ý tưởng, mà vì mắc phải những sai lầm cơ bản trong giai đoạn đầu. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá 5 sai lầm phổ biến mà các doanh nhân mới nên tránh để không rơi vào những bẫy nguy hiểm.
1. Hành trình khởi nghiệp: Cơ hội lớn đi kèm rủi ro lớn
Khởi nghiệp luôn được xem là một cuộc phiêu lưu đầy hứa hẹn, nơi mỗi doanh nhân có thể xây dựng đế chế riêng, theo đuổi đam mê và đạt được tự do tài chính. Tuy nhiên, cơ hội lớn luôn đi kèm với rủi ro không nhỏ. Dù là một ý tưởng đột phá hay sản phẩm sáng tạo, những thách thức trong việc vận hành, quản lý tài chính, và phát triển thị trường vẫn luôn là vấn đề đáng lo ngại.
Một thực tế mà rất nhiều người không lường trước được là phần lớn các startup không thể sống sót sau 3 năm đầu. Lý do chính không phải vì thiếu khả năng hay sự sáng tạo, mà vì họ không lường trước được những khó khăn trong việc quản lý, phát triển đội ngũ, duy trì dòng tiền, hay thích ứng với thị trường thay đổi. Do đó, một kế hoạch kinh doanh vững chắc, sự chuẩn bị kỹ lưỡng và khả năng đối phó với rủi ro là yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển lâu dài.
Khởi nghiệp là một cuộc hành trình không có con đường tắt, nhưng với sự chuẩn bị tốt và tư duy linh hoạt, việc biến những rủi ro thành cơ hội để thành công là hoàn toàn khả thi.
2. 5 Sai lầm phổ biến khi thành lập doanh nghiệp
2.1. Khởi nghiệp dựa trên đam mê mà thiếu kế hoạch kinh doanh cụ thể
Đam mê là yếu tố khởi đầu quan trọng, nhưng không thể thay thế vai trò của tư duy chiến lược và hoạch định thực tiễn. Nhiều doanh nhân trẻ bắt đầu dự án khởi nghiệp với động lực nội tại mạnh mẽ nhưng không xây dựng các yếu tố cần thiết như:
- Mô hình kinh doanh cụ thể
- Chiến lược phát triển dài hạn
- Kế hoạch tài chính khả thi
Hệ quả:
- Thiếu định hướng dẫn đến quyết định cảm tính
- Không tối ưu hóa được nguồn lực
- Khó thích ứng khi thị trường biến động.
Giải pháp: Xây dựng bản kế hoạch kinh doanh (business plan) đầy đủ, bao gồm phân tích thị trường, SWOT, dòng tiền dự kiến và mục tiêu đo lường cụ thể (KPIs).
2.2. Đánh giá sai nhu cầu thị trường
Việc hiểu sai hoặc không kiểm chứng nhu cầu thị trường là nguyên nhân phổ biến khiến nhiều sản phẩm thất bại ngay từ khi ra mắt. Một số sai lầm thường gặp gồm có:
- Không tiến hành nghiên cứu thị trường định tính và định lượng trước khi phát triển sản phẩm.
- Dựa vào cảm tính cá nhân thay vì hành vi tiêu dùng thực tế.
Hệ quả:
- Phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ không đáp ứng nhu cầu thị trường.
- Tỉ lệ chuyển đổi khách hàng thấp dù chất lượng sản phẩm tốt.
Giải pháp:
- Tiến hành khảo sát, phỏng vấn, A/B testing.
- Ứng dụng phương pháp Lean Startup để kiểm chứng giả định thị trường trước khi đầu tư quy mô lớn.
2.3. Quản lý tài chính thiếu chuyên nghiệp
Năng lực tài chính là yếu tố then chốt trong việc duy trì hoạt động và mở rộng doanh nghiệp, đặc biệt trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp trẻ vẫn thường mắc phải các lỗi phổ biến như:
- Thiếu dự toán ngân sách và dòng tiền (Cash flow projection).
- Không lập quỹ dự phòng cho rủi ro tài chính.
- Không phân biệt rõ tài chính cá nhân và doanh nghiệp.
Hệ quả:
- Dễ mất kiểm soát chi phí, dẫn đến thiếu hụt thanh khoản.
- Mất cơ hội đầu tư hoặc mở rộng do không có nguồn vốn kịp thời.
Giải pháp:
- Áp dụng công cụ quản lý tài chính như Excel, QuickBooks, Xero.
- Lập báo cáo tài chính định kỳ và theo dõi dòng tiền sát sao.
2.4. Xây dựng đội ngũ thiếu hiệu quả
Con người là yếu tố cốt lõi tạo nên năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, đặc biệt là đội ngũ sáng lập và nhân sự chủ chốt. Không chỉ đóng vai trò vận hành, đội ngũ này còn định hình văn hóa doanh nghiệp, truyền cảm hứng và dẫn dắt chiến lược dài hạn. Một đội ngũ có tư duy đồng bộ, bổ sung kỹ năng cho nhau và cam kết với mục tiêu chung sẽ giúp doanh nghiệp phản ứng linh hoạt trước biến động thị trường và duy trì lợi thế cạnh tranh bền vững. Ngược lại, nếu thiếu sự gắn kết, không rõ vai trò trách nhiệm, hoặc có mâu thuẫn giá trị, đội ngũ sẽ trở thành điểm nghẽn lớn trong quá trình phát triển.
Vấn đề thường gặp:
- Tuyển dụng dựa trên quan hệ cá nhân hoặc cảm tính, không dựa trên năng lực và sự phù hợp văn hóa.
- Thiếu cấu trúc tổ chức rõ ràng, vai trò chồng chéo.
Hệ quả:
- Mâu thuẫn nội bộ khi đối mặt với khủng hoảng hoặc tăng trưởng nóng.
- Hiệu suất làm việc thấp, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh.
Giải pháp:
- Xây dựng bộ khung năng lực (competency framework) cho từng vị trí.
- Thiết lập hệ thống phân công công việc, đánh giá hiệu suất và văn hóa hợp tác từ sớm.
2.5. Bỏ qua yếu tố pháp lý và quy định
Khung pháp lý là nền tảng bảo vệ doanh nghiệp trước các rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp thường xem nhẹ yếu tố này, dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng như bị xử phạt, mất quyền sở hữu trí tuệ hoặc rơi vào các tranh chấp hợp đồng không đáng có. Ngoài ra, việc lựa chọn sai loại hình pháp lý, không đăng ký quyền sở hữu thương hiệu, hoặc không minh bạch về quyền – nghĩa vụ giữa các bên liên quan đều có thể làm tổn hại đến tính bền vững của doanh nghiệp.
Các sai sót phổ biến:
- Không đăng ký kinh doanh hoặc chọn sai loại hình doanh nghiệp.
- Bỏ qua vấn đề sở hữu trí tuệ (thương hiệu, sáng chế, bản quyền).
- Hợp đồng thiếu ràng buộc pháp lý, mơ hồ trong điều khoản trách nhiệm.
Hệ quả:
- Rủi ro bị phạt, bị kiện, hoặc bị đối thủ khai thác kẽ hở pháp lý.
- Mất quyền kiểm soát tài sản trí tuệ hoặc thương hiệu đã gây dựng.
Giải pháp:
- Tham vấn luật sư hoặc chuyên gia pháp lý trước khi thành lập doanh nghiệp.
- Chuẩn hóa các thủ tục pháp lý: đăng ký giấy phép, ký hợp đồng mẫu, bảo hộ sở hữu trí tuệ.
Bên cạnh kế hoạch cụ thể cho tiến trình kinh doanh, thủ tục pháp lý và công tác kế toán cũng là những điều cần quan tâm. MISA ASP thấu hiểu những nỗi lo này và giới thiệu COMBO MISA ASP STARTUP BOOST – giải pháp toàn diện chỉ với 2.980.000đ, gồm trọn bộ 4 phần mềm và 2 giải pháp tư vấn miễn phí:
- 1 năm phần mềm kế toán MISA ASP
- Miễn phí 300 số hóa đơn điện tử
- 1 năm chữ ký số từ xa
- 1 năm phần mềm BHXH
- Miễn phí tư vấn thành lập doanh nghiệp
- Miễn phí kê khai thuế 3 tháng với đối tác của MISA ASP
3. Khởi nghiệp không cần hoàn hảo, nhưng cần tỉnh táo
Trong môi trường kinh doanh đầy biến động và cạnh tranh khốc liệt, sự hoàn hảo không phải là điều kiện tiên quyết để bắt đầu, nhưng sự tỉnh táo lại là yếu tố sống còn. Việc khởi nghiệp luôn đi kèm với sai số và rủi ro, tuy nhiên, những doanh nhân thành công là những người biết học từ sai lầm—không chỉ của chính mình mà còn từ kinh nghiệm thực tiễn của những người đi trước.
Thành công trong khởi nghiệp không đến từ yếu tố may mắn nhất thời, mà là kết quả của một quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, khả năng tư duy linh hoạt và thái độ học hỏi không ngừng. Điều này bao gồm việc đánh giá lại các giả định kinh doanh, điều chỉnh chiến lược khi cần thiết, và chủ động nhận diện cũng như né tránh những “bẫy sai lầm phổ biến” mà các doanh nghiệp non trẻ thường mắc phải.
Do đó, trước khi bắt đầu hành trình khởi nghiệp, nhà sáng lập cần nghiêm túc tự vấn: Mình đã thực sự hiểu rõ những rủi ro thường gặp và có kế hoạch ứng phó cụ thể chưa? Chỉ khi xác định được điểm yếu và chủ động lấp đầy các khoảng trống về kiến thức, kỹ năng và hệ thống vận hành, doanh nghiệp mới có thể tạo nền móng vững chắc để phát triển bền vững trong dài hạn.
Tạm kết:
Khởi nghiệp là một quá trình học hỏi liên tục. Để đạt được thành công, chủ doanh nghiệp trẻ không chỉ cần đam mê mà còn phải có sự chuẩn bị kỹ càng và sự tỉnh táo trong việc tránh những sai lầm cơ bản. Hãy trang bị cho mình những bài học từ người đi trước để nâng cao cơ hội thành công cho doanh nghiệp.
