Thuế khoán là gì? Đối tượng áp dụng thuế khoán gồm những ai?

Từ ngày 01/01/2026, quy định mới sẽ xóa bỏ hoàn toàn cơ chế thuế khoán, mở ra một giai đoạn chuyển đổi sang phương thức quản lý thuế hiện đại, minh bạch và sát thực tế hơn. Thay đổi này không chỉ tác động đến cách thức kê khai, nộp thuế mà còn là bước tiến quan trọng trong quá trình số hóa và chuẩn hóa hoạt động kinh doanh cá thể tại Việt Nam. Bài viết này sẽ tổng hợp và cập nhật các thông tin chính xác nhất về vấn đề này.

1. Thuế khoán là gì? Áp dụng cho đối tượng nào?

1.1. Khái niệm

Thuế khoán là một hình thức tính thuế đơn giản, trong đó cơ quan thuế ấn định một mức thuế cố định hàng tháng hoặc hàng năm dựa trên doanh thu ước tính của hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh, thay vì dựa trên doanh thu hoặc lợi nhuận thực tế.

Căn cứ theo khoản 7 và khoản 9 Điều 3 Thông tư 40/2021/TT-BTC, phương pháp khoán được hiểu là phương pháp tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu khoán, do cơ quan thuế xác định, và mức thuế này đã bao gồm toàn bộ nghĩa vụ thuế thuộc ngân sách nhà nước.

Cách tính này được áp dụng khi không thể xác định rõ ràng thu nhập thực tế, do người nộp thuế không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ. Do đó, cơ quan thuế sẽ căn cứ vào:

• Hồ sơ tự khai của người nộp thuế
• Dữ liệu ngành Thuế
• Ý kiến từ Hội đồng tư vấn thuế cấp xã

Hiểu một cách đơn giản, thuế khoán là khoản thuế “gói gọn” được ấn định sẵn, hộ/cá nhân kinh doanh chỉ cần nộp đúng số tiền đó, không cần kê khai chi tiết từng khoản thu nhập.

1.2. Đối tượng áp dụng thuế khoán

Theo khoản 8 Điều 3 Thông tư 40/2021/TT-BTC, hình thức thuế khoán áp dụng đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh không thực hiện hoặc không đầy đủ chế độ kế toán – hóa đơn – chứng từ, và không thuộc các trường hợp sau:

• Trường hợp 1: Hộ/cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai – thường là các mô hình có quy mô lớn hoặc tự nguyện chọn kê khai.
• Trường hợp 2: Cá nhân kinh doanh nộp thuế theo từng lần phát sinh, thường là các hoạt động kinh doanh mang tính thời vụ, không cố định địa điểm như: kinh doanh lưu động, nhận thầu xây dựng tư nhân, v.v.

Lưu ý:

• Hộ, cá nhân nộp thuế theo phương pháp khoán không bắt buộc phải thực hiện chế độ kế toán.
• Điều kiện về doanh thu áp dụng thuế khoán hiện nay là trên 100 triệu đồng/năm.

2. Quy định về việc chính thức bỏ hoàn toàn thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ ngày 1/1/2026?

Ngày 17/5/2025, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 198/2025/QH15 về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân. Trong đó, ấn định thời điểm chính thức xóa bỏ thuế khoán đối với tất cả hộ kinh doanh là từ ngày 01/01/2026.

Trước đó, ngày 04/5/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW, đặt ra loạt nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân. Đáng chú ý, tại Tiểu mục 7, Mục II của Nghị quyết đã nêu rõ:

• Xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026.
• Hoàn thiện khung pháp lý về kinh doanh cá thể, rút ngắn khoảng cách giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.
• Khuyến khích chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp thông qua cải tiến chế độ kế toán, thuế, bảo hiểm… theo hướng minh bạch, dễ tuân thủ.
• Hỗ trợ nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung và tư vấn miễn phí cho hộ kinh doanh.

Trong quá trình trình Quốc hội, Bộ Tài chính đã đề xuất điều chỉnh thời điểm áp dụng từ 01/7/2026 lên 01/01/2026, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ và số hóa quản lý thuế.

Tóm lại: Từ 01/01/2026, thuế khoán chính thức không còn áp dụng cho hộ kinh doanh. Đây là bước chuyển quan trọng trong quá trình cải cách, hướng đến minh bạch hóa và chuyên nghiệp hóa hoạt động kinh doanh cá thể.

Combo MISA ASP STARTUP BOOST chính là giải pháp trọn gói dành cho doanh nghiệp mới thành lập và những hộ kinh doanh đang muốn chuyển lên Doanh nghiệp: Từ chuẩn hóa sổ sách kế toán, khai thuế, đăng ký BHXH đến phát hành hóa đơn điện tử – tất cả tích hợp trong một nền tảng duy nhất, tối ưu cho hành trình khởi nghiệp bài bản và chuyên nghiệp. Hãy nhanh tay đăng ký để được hỗ trợ nhanh chóng và kịp thời nhất với mức ưu đãi khủng:

3. Sau khi bỏ hoàn toàn thuế khoán, hộ và cá nhân kinh doanh sẽ nộp thuế theo cách nào?

Theo Nghị quyết 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 và khoản 8 Điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP, từ năm 2025–2026, việc xóa bỏ hoàn toàn hình thức tính thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh sẽ diễn ra theo lộ trình như sau:

– Từ ngày 01/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên, hoạt động trong các lĩnh vực như nhà hàng, ăn uống, bán lẻ, siêu thị, khách sạn… sẽ không còn được áp dụng thuế khoán. Thay vào đó, họ bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có kết nối máy tính tiền với cơ quan thuế và chuyển sang phương pháp kê khai.

– Từ ngày 01/01/2026, toàn bộ hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh trên cả nước sẽ chính thức chấm dứt sử dụng phương pháp khoán và chuyển sang nộp thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế hiện hành.

Hồ sơ chuyển đổi

• Hộ kinh doanh đang áp dụng phương pháp khoán khi chuyển sang kê khai cần lập Tờ khai điều chỉnh thuế khoán, sử dụng mẫu số 01/CNKD ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC. (Căn cứ: điểm b.6 khoản 4 Điều 13 Thông tư 40/2021/TT-BTC)
• Cơ quan thuế sẽ căn cứ tờ khai điều chỉnh này để giảm phần thuế khoán đã ấn định cho thời gian còn lại của năm, tính từ thời điểm chuyển đổi.

Nơi nộp hồ sơ

Theo khoản 2 Điều 11 Thông tư 40/2021/TT-BTC, hồ sơ khai thuế theo phương pháp kê khai phải được nộp tại Chi cục Thuế nơi hộ kinh doanh đặt trụ sở hoạt động. (Theo khoản 1 Điều 45 Luật Quản lý thuế 2019)

Thời hạn nộp hồ sơ

Hộ kinh doanh phải nộp tờ khai điều chỉnh trong vòng 10 ngày kể từ ngày chính thức chuyển đổi phương pháp tính thuế. (Theo điểm b khoản 3 Điều 13 Thông tư 40/2021/TT-BTC)

Thời hạn nộp thuế

Thời hạn nộp thuế kê khai được thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 55 Luật Quản lý thuế 2019, cụ thể như sau:

• Chậm nhất là ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ khai thuế.
• Nếu có khai bổ sung thì thời hạn nộp thuế được tính theo kỳ tính thuế phát sinh sai sót.

Thông báo thay đổi thông tin đăng ký thuế

Nếu có sự thay đổi thông tin trong quá trình chuyển đổi, hộ kinh doanh cần thông báo với cơ quan thuế quản lý trực tiếp trong vòng 10 ngày làm việc kể từ ngày phát sinh thay đổi. Việc thông báo phải được thực hiện song song với điều chỉnh nội dung đăng ký hộ kinh doanh theo quy định pháp luật về đăng ký kinh doanh.

Sự chuyển đổi từ khoán sang kê khai là một phần tất yếu trong chủ trương hiện đại hóa và minh bạch hóa hệ thống thuế, giúp phản ánh đúng thực tế kinh doanh và tạo sân chơi công bằng hơn giữa các chủ thể kinh doanh. Việc bỏ thuế khoán đồng nghĩa với việc mọi hộ và cá nhân kinh doanh cần chủ động ghi chép doanh thu, quản lý chứng từ, sử dụng phần mềm kế toán/hóa đơn điện tử để đáp ứng các yêu cầu mới về khai thuế.

>> ĐỌC THÊM: Hộ kinh doanh cần làm gì đối với việc chính thức bỏ thuế khoán từ 01/01/2026?

 

Tạm kết: 

Chuyển mình khỏi thuế khoán là một thay đổi lớn và cũng là cơ hội để hộ kinh doanh nâng cao năng lực quản lý, tiếp cận gần hơn với chuẩn mực tài chính chuyên nghiệp. Giai đoạn chuyển tiếp có thể còn nhiều bỡ ngỡ, song với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và hỗ trợ kịp thời từ cơ quan thuế, quá trình này sẽ trở thành bàn đạp cho sự phát triển trong tương lai. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi vừa cung cấp sẽ đem lại nhiều giá trị hữu ích cho bạn đọc.