Các trường hợp bị cấm thành lập doanh nghiệp theo pháp luật Việt Nam

Kinh doanh là một hoạt động đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế, tuy nhiên, không phải mọi cá nhân và tổ chức đều đủ điều kiện để tham gia vào lĩnh vực này. Để bảo vệ lợi ích chung và đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường, pháp luật Việt Nam đã đưa ra các quy định chặt chẽ về các trường hợp bị cấm thành lập doanh nghiệp.

1. 07 nhóm đối tượng bị cấm thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam

Dưới đây là một số nhóm đối tượng bị cấm thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam, theo quy định tại Khoản 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020:

– Cơ quan nhà nước và đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân: Cấm thành lập doanh nghiệp nếu cơ quan nhà nước hoặc các đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân sử dụng tài sản nhà nước để thành lập doanh nghiệp với mục đích thu lợi riêng cho tổ chức của mình.

– Cán bộ, công chức và viên chức: Cán bộ, công chức và viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức không được phép thành lập doanh nghiệp.

– Quân nhân và công an: 

• Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng trong các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội Nhân dân Việt Nam.
• Sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp, công nhân công an trong các cơ quan, đơn vị thuộc Công an Nhân dân Việt Nam, ngoại trừ những người được ủy quyền đại diện để quản lý phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

– Cán bộ lãnh đạo trong doanh nghiệp nhà nước: Các cán bộ lãnh đạo, quản lý nghiệp vụ trong doanh nghiệp nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, trừ trường hợp được cử làm đại diện ủy quyền quản lý phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp khác.

– Người chưa thành niên và người hạn chế năng lực hành vi dân sự:

• Người chưa đủ 18 tuổi, người bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự, hoặc những người không làm chủ được hành vi của mình.
• Các tổ chức không có tư cách pháp nhân cũng không được phép thành lập doanh nghiệp.

– Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc thi hành án:

• Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, tạm giam, chấp hành hình phạt tù hoặc các biện pháp xử lý hành chính tại các cơ sở cai nghiện hoặc giáo dục bắt buộc.
• Những người đang bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc nhất định.

– Tổ chức bị cấm hoạt động kinh doanh: Các tổ chức là pháp nhân thương mại bị cấm kinh doanh hoặc cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định theo quy định của Bộ luật Hình sự.

2. Những điều cần lưu ý khi thành lập doanh nghiệp

Thành lập doanh nghiệp không đơn thuần là nộp hồ sơ và chờ giấy phép. Đây là một quá trình đòi hỏi sự am hiểu pháp luật, tư duy chiến lược và chuẩn bị kỹ lưỡng trên nhiều phương diện. Việc nắm rõ những điểm mấu chốt ngay từ đầu sẽ giúp doanh nghiệp tránh được rủi ro không đáng có và tạo nền tảng vững chắc cho quá trình vận hành sau này.

Những điều cần lưu ý khi thành lập doanh nghiệp bao gồm: 

• Chọn đúng loại hình doanh nghiệp: Mỗi loại hình như công ty TNHH, cổ phần hay doanh nghiệp tư nhân đều có quy định riêng về quyền hạn, trách nhiệm và cơ cấu tổ chức. Việc lựa chọn sai có thể dẫn đến khó khăn trong quản trị hoặc không phù hợp với mục tiêu phát triển.
• Xác định ngành nghề kinh doanh rõ ràng: Doanh nghiệp chỉ được hoạt động trong phạm vi ngành nghề đã đăng ký. Vì vậy, cần xác định đúng lĩnh vực hoạt động và kiểm tra xem ngành nghề đó có yêu cầu điều kiện hay không.
• Chuẩn bị hồ sơ chính xác, hợp lệ: Sai sót trong hồ sơ đăng ký có thể khiến quá trình thành lập bị kéo dài. Cần đảm bảo mọi thông tin và tài liệu pháp lý đều đầy đủ, thống nhất và đúng mẫu quy định.
• Khai báo vốn điều lệ phù hợp: Vốn điều lệ ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp, năng lực thực hiện hợp đồng và trách nhiệm pháp lý. Không nên kê khai quá thấp (gây khó trong hợp tác) hay quá cao (tạo áp lực tài chính).
• Thực hiện nghĩa vụ thuế và đăng ký tài khoản ngân hàng: Ngay sau khi thành lập, doanh nghiệp cần đăng ký mã số thuế, mở tài khoản ngân hàng và thông báo với cơ quan thuế để đảm bảo hoạt động tài chính minh bạch và đúng luật.
• Chọn địa điểm kinh doanh hợp pháp: Trụ sở chính phải có địa chỉ cụ thể, rõ ràng, không thuộc khu vực cấm hoặc không phù hợp với loại hình kinh doanh (ví dụ: không thể mở công ty sản xuất tại chung cư).
• Có chiến lược phát triển ngay từ đầu: Kế hoạch tài chính, định hướng sản phẩm, mô hình nhân sự và lộ trình tăng trưởng là những yếu tố cần được phác thảo từ trước, tránh tình trạng “hoạt động mà không có đích đến”.

Khởi đầu hành trình kinh doanh luôn là bước khó nhất, cần sự tìm hiểu kỹ lưỡng cũng như những sự hỗ trợ, tư vấn về thủ tục pháp lý đi kèm. MISA ASP xin giới thiệu Combo ưu đãi khủng MISA ASP STARTUP BOOST nhằm giúp doanh nghiệp tháo dỡ các khó khăn trong những ngày đầu thực hiện đam mê khởi nghiệp. Hãy nhanh tay để đăng ký biết thêm thông tin cũng như được hưởng mức ưu đãi tốt nhất!

Tạm kết:

Nhìn chung, các quy định về các trường hợp bị cấm thành lập doanh nghiệp là cần thiết để xây dựng một môi trường kinh doanh công bằng và minh bạch. Chúng không chỉ bảo vệ các quyền lợi hợp pháp của cộng đồng mà còn giúp duy trì trật tự và ổn định xã hội. Những nhóm đối tượng bị cấm thành lập doanh nghiệp đã phản ánh sự nghiêm khắc của pháp luật trong việc quản lý các hoạt động kinh tế, đảm bảo rằng chỉ những cá nhân và tổ chức đủ điều kiện mới có thể tham gia vào quá trình phát triển doanh nghiệp, góp phần vào sự phát triển ổn định của nền kinh tế quốc gia.